SỐNG LÂU SỐNG KHỎE…

Trên đời này mong ước sâu xa của chúng ta vẫn là sống có ích cho xã hội, sống lâu, sống vui và sống khỏe. Thế nhưng có một hiện tượng rất bất bình thường và hiện hữu là đại đa số nhân loại vẫn chết về bệnh hoạn mà rất ít người chết vì già. Sống có ích và sống vui cho cuộc đời thì mỗi người trong chúng ta đều có bí quyết cá nhân riêng biệt và sự kiểm soát nằm trong tầm tay của mỗi người. Như vậy làm sao để có bí quyết sống lâu và sống khỏe?

Người Pháp có câu ngạn ngữ “cái miệng ta giết chết ta” hay Mỹ có nói “you are what you eat” ngụ ý cho rằng sức khỏe ta về già tùy thuộc vào những gì chúng ta “đầu tư vào cơ thể” lúc còn trẻ. Càng lớn tuổi hầu hết chúng ta cảm thấy sức khỏe ngày càng xuống dốc, bệnh về tim mạch, tiểu đường, yếu thận, ung thư…xuất hiện. Tuy nhiên nếu chịu khó phối hợp một chế độ ăn uống lành mạnh hằng ngày và những hoạt động thể lực và tâm lý có ích cho sức khỏe có thể là bài thuốc có thể giúp sức khỏe chúng ta khả quan hơn. Những bệnh thông thường mà người già hay mắc phải:

-        Bệnh trầm cảm,

-        Bệnh loãng xương / thấp khớp,

-        Bệnh tim mạch và đột quỵ,

-        Bệnh ung thư – ruột, ngực, tuyến tiền liệt, v.v…

-        Bệnh tiểu đường,

-        Yếu thận,

-        Bệnh Alzheimer . Xin bấm vào đây để xem về bệnh: http://www.chshoangdieudhauchau.com/2013/11/benh-alheimer-noi-kho-cua-nguoi-gia.html

Bệnh trầm cảm

Khi tuổi càng cao người ta hay bị đơn độc vì ít hay thiếu bạn bè để tâm sự. Người lớn tuổi biểu hiện sự phiền muộn đau đớn, chậm chạp, ít nói, quên lẫn; dễ lầm với bệnh già. Nhiều người còn không thừa nhận là tinh thần đang xuống dốc nữa là khác. Trầm cảm là trạng thái buồn rầu, chán nản, không còn hứng thú gì trong cuộc sống, ngủ không ngon, ăn nhạt miệng, làm việc không xong tới chót, mặc cảm thua kém, khi rầu rĩ lâu ngày hay nghĩ đến cái chết. Ngoài ra, bệnh nhân hay kèm lo lắng, nặng đầu đau mỏi vai gáy, ép ngực hồi hộp, tay chân lạnh…Theo các BS chuyên khoa thì các dấu hiệu sau đây cho thấy triệu chứng của trầm cảm:

- Nét mặt trầm buồn, chán nản, cảm thấy cô độc, lẻ loi.

- Mất thích thú trong cuộc sống. Đi đứng chậm, cảm giác nặng nề, mệt mỏi, như không còn sức khỏe làm việc, làm nhẹ cũng mau mệt, thấy mọi người, con cháu vui chơi cũng không quan tâm.

- Ăn ít, không ngon, nhạt miệng.

-  Trằn trọc khó ngủ, thức dậy sớm, thèm ngủ mà không ngủ được, đôi khi ngủ được mà thức dậy không khỏe.

-  Đầu óc khó tập trung, do dự không "quyết" được, không đối phó được.

-  Hay than nhức đầu, mỏi cổ, mỏi gáy, hồi hộp ép ngực, xoa bóp tay chân vì nhức mỏi, khám bác sĩ đa khoa hay tự mua thuốc uống không hết.

-  Có người có cảm giác lo lắng vô cớ, ám ảnh bệnh tật vô lý, có từng cơn sợ sệt nhưng lại dễ giận.

- Người còn đi làm thì giao tiếp miễn cưỡng, né tránh lời thăm hỏi, gắng gượng làm hết việc, đãng trí, cảm thấy bế tắc.

- Tự nghĩ chán đời như có lỗi với người thân với gia đình, thua người ta, không bằng người ta, trở nên vô dụng, không đáng sống, nghĩ và đôi khi tìm cách chết.

Khi phát hiện người bị trầm cảm phải trấn an, tìm hiểu, tìm cách quan tâm và giúp đi khám bác sĩ chuyên khoa sớm sẽ tránh được cơn trầm uất, thất thần quẫn trí. Khám bác sĩ chuyên khoa, uống thuốc rồi cũng phải theo dõi đề phòng triệu chứng nặng thêm. Ngoài việc đi khám BS chuyên khoa người có tuổi cũng nên đi chơi, cố gắng tìm cách giải trí với khả năng mình. Đừng bỏ qua cơ hội và hơn hết là nên cố gắng thu xếp tham gia những hoạt động tập thể cộng đồng để tiếp xúc với bạn bè tạo niềm vui mới… Trong sinh hoạt cộng đồng, ta sẽ thấy mình có ích cho người khác, được người khác quý mến. Con cháu nên quan tâm đến cha mẹ già hay mắc chứng bệnh trầm cảm, cố gắng tìm hiểu giúp đở, thăm hỏi thường xuyên. Tìm cách giúp cha mẹ có thêm bạn bè, đọc sách, hoạt động tinh thần như vào mạng, chơi iPad, hoạt động thể dục như tập đi bộ, đi bơi, xem phim cinema. Hãy thay đổi một điều gì đó trong căn hộ như kê lại đồ gỗ thay rèm cửa, thay thảm, đặt lại chậu hoa cảnh... Hãy cố gắng gợi cha mẹ kể hết tâm sự những nỗi niềm của mình, thậm chí hãy cùng khóc với họ cho đến khi bật cười. Mỗi ngày hãy tạo cho bản thân cha mẹ một niềm vui nho nhỏ như  mua vé đi xem phim, tặng một cuốn sách mới, làm đầu mới, món ăn mới…Theo một nghiên cứu mới đây của hội MIND (Association for Mental Health) thì nhiều người bị bệnh trầm cảm thấy dễ chiụ hơn sau khi ăn một trái chuối, vì trong chuối có chất trytophan, một loại protein mà cơ thể chuyển hóa thành chất serotonin tạo cảm giác thoải mái, giúp bạn cảm thấy vui vẻ, thư giãn và có tâm trạng tốt hơn.

Bệnh loãng xương (osteoporosis)

Theo BS Nguyễn Ý Đức – Texas về phương diện cấu trúc, xương là một cái khung do chất đạm tạo thành. Trên chiếc sườn đó calcium bám kín vào. Calcium càng nhiều thì xương càng đặc và chắc. Khoảng 99% calcium trong cơ thể được dùng để tạo xương và răng. Phần còn lại lưu hành trong máu và có vai trò trong sự đông máu, co dãn cơ thịt, chức năng enzym . Khi lượng calcium cho các nhu cầu thứ hai này thiếu thì sinh tố D sẽ lấy calcium từ xương để đáp ứng. Trong suốt đời người, calcium liên tục được đưa tới và lấy đi ở xương. Vào thời kỳ thiếu niên, calcium tới xương nhiều hơn là rời khỏi xương. Tới tuổi trung niên thì số lượng đến và đi bằng nhau. Nhưng khi lên tới tuổi già thì calcium rời xương ra đi nhiều hơn là đến với xương. Có hai nguyên nhân:

- Ở tuổi cao, sự hấp thụ calcium trong thực phẩm của ruột non giảm xuống, do đó không có nhiều calcium để đóng vào xương.

- Estrogen do noãn sào tiết ra ít đi, mà estrogen giúp calcium bám vào xương. Do đó, nữ giới thường hay bị mỏng, loãng xương hơn nam giới và tỷ lệ gẫy xương cũng cao hơn.

Thoái hóa xương là một biến đổi bình thuờng, khởi sự ngay từ tuổi trung niên và tiếp tục cho tới khi về già. Trong thay đổi này, thành phần cấu tạo xương không thay đổi, nhưng khối lượng và độ đặc (bone mass & bone density) của xương thay đổi. Bệnh loãng xương xảy ra khi xương thoái hóa nhiều đến mức mà xương không chịu đựng được các sức ép bình thường, trở nên dễ gẫy. Bệnh thường thấy ở xương cổ tay, xương cột sống, xương hông.

Theo Times News Network thì một số thực phẩm không thể thiếu trong chế độ ăn uống giúp bổ sung chất xương cho cơ thể. Các chuyên gia khuyên nên ăn nhiều hạt như hạt dẻ (walnut), hạnh nhân (almond).  Các hạt có chứa nhiều alpha linolenic acid (ALA) và Omega-3 ngừa nguy cơ dễ bị gãy xương. Ăn một trái chuối mỗi ngày cung cấp kali và calcium giúp tăng cường hệ miễn dịch, kích thích chuyển hóa protein trong cơ thể và ngăn chận nguy cơ mất calcium. Thời gian tốt nhất là ăn chuối sau khi tập thể dục vì hàm lượng carbohydrate trong chuối giúp tái tạo năng lượng. Các loại rau và trái cây có nhiều vitamine C như táo, chuối, cải bó xôi/broccoli, bông cải xanh, khoai tây/potatoes, green pepper, v.v…không những bổ sung lượng calcium mà còn cung cấp protein giúp xương dẻo dai linh hoạt. Thỉnh thoảng ăn ít sầu riêng cũng tốt vì sầu riêng chứa nhiều chất kali cũng là một dưỡng chất quan trọng để duy trì bộ xương chắc khỏe và nhờ vào lượng phosphore trong sầu riêng sẽ trợ giúp calcium rất tốt cho răng và lợi lúc tuổi về già. Cũng không quên uống một ly sữa mỗi ngày vì chứa nhiều calcium và vitamine D giúp duy trì xương chắc khỏe. Những ai không thích uống sữa có thể thay thế bằng cách ăn yogurt và phô mai mỗi ngày.

Bệnh tim

Nhiều yếu tố gây ra nguy cơ của bệnh tim là do lịch sữ gia đình, huyết áp cao vì ăn thức ăn chứa nhiều cholesterol, hút thuốc lá, mức căng thẳng cao, và nhất là ít vận động thể dục thường xuyên vì tất bật với công việc hằng ngày. Người ta ước lượng có khoảng 38 ngàn người mắc bệnh tim dưới 50 tuổi gặp phải các cơn đau tim mỗi năm bên Hoa Kỳ. Những dấu hiệu của triệu chứng này dễ bị nhầm lẫn với các bệnh khác. Vì thế những người có vấn đề về tim đặc biệt không bỏ qua bất kỳ dấu hiệu cảnh cáo nào.

Nhiều nghiên cứu đã cho thấy chế độ ăn giàu rau quả, ngũ cốc nguyên hạt (whole grain), các loại rau đậu, các quả hạch (nut), và dầu oliu (olive oil) – phù hợp với chế độ ăn Địa Trung Hải – có thể giảm được tỷ lệ mắc bệnh tim khoảng 30%, trong khi các chế độ ăn giàu các chất béo bão hòa (saturated fats: có trong thịt bò nhiều mỡ, thịt cừu non, thịt heo, thịt gia cầm có da, mỡ bò, mỡ heo và kem, bơ, phó mát, và các sản phẩm từ sữa 2% trở lên) và các loại đường đơn có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim khoảng 30%”, bác sĩ Steinbaum nói.  “Lưu ý đến những gì bạn ăn là một trong những yếu tố cơ bản quan trọng giúp duy trì sức khỏe tim của bạn”.

Ngày nay bên bắc Mỹ người ta vẫn cứ chọn những món ăn nhanh có nhiều thịt và ít rau quả như trong quán ăn hamburger MacDonald, Pizza Hut, v.v... Vì họ theo thói quen từ trước không chịu thay đổi mặc dù có nhiều cảnh cáo những thức ăn đó chứa nhiều chất béo, cholesterol và calories. Lý do khác là người ta thích ăn ngon. Cái bánh hamburger MacDonald không hẳn là ngon tuyệt diệu nhưng nếu đem so với món rau cải xà lách nhạt nhẽo vô vị thì cái hamburger thịt nướng trên lửa bốc khói thơm lừng hẳn phải hấp dẫn hơn chứ. Song trên đời mà cứ mỗi lần đưa miếng thịt lên miệng đều phải lo sợ không biết có bao nhiêu chất béo, bao nhiêu muối, bao nhiêu calories thì cuộc sống kém vui biết chừng nào. Thế nhưng chúng ta nên cẩn thận và chịu khó kiểm soát cách chúng ta ăn mỗi ngày. Chứ ngày nào cũng thịt bò bít tếch, hamburger mà xực thì không biết rồi đây căn bệnh béo phì hay tim ngừng đập lúc nào không hay nữa.

Chóng mặt. Cảm giác choáng váng không có lý do rõ ràng như khi tập luyện thể dục hoặc bị mất nước. Có thể cơ thể không vận chuyển đủ máu về tim, đặc biệt là nếu ta đang bị khó thở và ra mồ hôi. Một anh bạn thân chơi tennis tên Liêu hơn tôi 5 tuổi vừa lấy hưu trí của ĐH UQAM ở Montreal tháng 12 năm 2006. Hằng đêm anh và tôi đến Gym đều đặn luyện tập thể dục ngoài việc chơi tennis. Thỉnh thoảng sau vài hoạt động thể dục trong gym anh cảm thấy chóng mặt bất thường. Anh hỏi tôi “ P. có thường bị chóng mặt khi tập không?”. “Anh Liêu à tôi nghĩ anh có vấn đề về tim rồi đó. Nên đi khám BS sớm là tốt nhất” . Anh không mấy quan tâm cho lắm về lời khuyên và nghĩ có lẽ anh mệt vì luyện tập quá sức mà thôi. Vài tháng trôi qua cho đến một chiều chúa nhật đang chơi tennis với chúng tôi được một giờ anh xin tạm ngưng đi tắm. Anh bị té và va đầu vào tường trong phòng tắm hơi sauna. Một ông người Canada ngồi trong phòng tắm thấy anh va đầu mạnh vào tường thì điện thoại ngay cho ambulance. Anh Liêu lòm còm ngồi dậy bình tỉnh nói với ông bạn là không sao đâu và nếu đã gọi ambulance rồi thì bảo họ đưa anh về nhà nghỉ một chút sẽ khỏe ngay đó mà. Ông Canada thấy tình trạng anh Liêu không ổng chút nào. Khi xe ambulance đến nơi ông bảo họ đưa anh Liêu thẳng đến bệnh viện General Montreal hospital. Dọc đường anh Liêu bị hôn mê bất tỉnh nhân sự và được đưa vào nhà thương nằm hơn 2 tuần trong coma. Tuần thứ ba nhà thương báo cho gia đình là anh đã tỉnh lại. Chúng tôi đến nhà thương thăm anh, BS cho biết đây là trường hợp hiếm có miracle và anh đang ở tình trạng hồi phục chậm và chưa thể nói chuyện được. Một năm sau đó anh bị bệnh tim trở lại và được đưa vào nhà thương nhiều lần. Bây giờ anh sống với bệnh tim trong nhà nursing home ở cái tuổi 68. Trên thế giới các bệnh gây tử vong hàng đầu ở nam giới chính là hậu quả của sự thiếu chăm sóc bản thân ngay từ thời thanh niên và phần lớn đều có thể phòng ngừa:

-       Cần giảm các yếu tố nguy cơ gây bệnh tim mạch: Phát hiện cao áp huyết sớm và chữa cao áp huyết tốt, nhất là ở những người trên 40 tuổi, có tiền sử gia đình cao áp huyết và bệnh tim mạch.

-        Điều trị rối loạn nhịp tim. Giảm cholesterol trong máu, ăn ít thịt chứa nhiều chất béo, giảm muối, ăn nhiều rau và hoa quả.

-        Phát hiện và điều trị tiểu đường.

-        Không hút thuốc lá, hạn chế uống rượu.

-        Không dùng các chất kích thích hoặc ma túy.

-        Thường xuyên vận động và tập luyện thể dục.

-        Cần đảm bảo chế độ ăn đủ chất và cân đối. Nên dùng dạng thức ăn mềm, dễ tiêu như cháo, súp, sữa, nước hoa quả tươi. Kiêng sử dụng các chất béo và chất kích thích (rượu, bia, chè đặc, cà phê), hạn chế dùng muối.

Có những điều tưởng chừng rất đơn giản, dễ bị bỏ qua nhưng lại có tác dụng rất tốt cho sức khỏe.

Tình trạng tâm lý cũng ảnh hưởng rất nhiều đến việc phát sinh và phát triển các bệnh tim mạch. Hãy quên đi quá khứ, không câu nệ hiện tại, tận hưởng cái sung sướng có được của hôm nay, vui vẻ yêu đời nhìn về tương lai. Hãy quên đi tuổi già bệnh tật, cố trấn giữ một tinh thần cởi mở, yêu đời, rộng lượng, lao động cần cù, vận động thể xác vừa theo sức khỏe chắc chắn sẽ giúp con người trường thọ. Nếu trạng thái tâm lý không ổn thì ăn uống tập luyện cũng vô ích.

Đột quỵ . Xin trích dẫn một phương pháp đề phòng đột quỵ đăng trên mạng Sức khỏe & Đời sống thì kết quả một số công trình nghiên cứu cho thấy, nếu trước khi đi ngủ uống một cốc nước, có thể giúp phòng ngừa một phần nào chứng tai biến mạch máu não. Trong thực tế, những tai biến mạch máu não thường xảy ra vào sáng sớm. Sau một đêm dài cơ thể không được cung cấp nước, máu trở nên đặc hơn, và đây là một trong những nguyên nhân dẫn đến tai biến mạch máu não.

Trong một ngày máu có lúc đặc lúc loãng, đồng thời có một quy luật nhất định, buổi sáng từ 4 - 8 giờ là lúc máu đông đặc nhất, sau đó dần dần loãng ra, đến khoảng 12 giờ đêm là thời điểm loãng nhất rồi dần dần đặc lại, và đến buổi sáng hôm sau lại lên đến đỉnh cao.  Các chuyên gia y học cũng khuyên rằng, buổi tối trước khi đi ngủ uống nước khiến cho máu loãng ra, có lợi cho sự tuần hoàn của mạch máu, giúp phòng chống tai biến mạch máu não. Tất nhiên có nhiều nguyên nhân dẫn đến tai biến mạch máu não, sự đông đặc của máu tăng lên chỉ là một trong những nguyên nhân gây bệnh, nhưng ít nhiều có thể khẳng định, tạo cho mình thói quen uống nước trước khi đi ngủ có tác dụng nhất định đối với việc phòng chống tai biến mạch máu não.

Trà xanh (green tea) đặc biệt chứa nhiều các chất flavonoid hỗ trợ sức khỏe (chiếm 30% trọng lượng khô của một lá trà), bao gồm các chất catechin và các chất dẫn xuất của catechin.  Loại chất catechin chiếm đa số trong trà xanh là epigallocatechin-3-gallate (EGCG), mà được tin rằng đóng một vài trò quan trọng trong các tính năng chống ung thư và chống oxy hóa của trà xanh.  Các chất catechin nên được xem, cùng với các chất chống oxy hóa phổ biến khác như vitamin E và C, là những chất có tác dụng phá hủy các gốc tự do và hỗ trợ cho sức khỏe vì lý do này. Đa số nghiên cứu cho thấy lợi ích sức khỏe của trà xanh dựa trên số lượng trà xanh thường được tiêu thụ ở các nước Châu Á – khoảng 3 ly (tách, cốc) mỗi ngày (cung cấp khoảng 240 – 320 mg các chất polyphenol).  Một ly trà xanh cung cấp 20 – 35 mg chất EGCG, và chất này có nhiều tính năng chống oxy hóa nhất trong số các chất catechin trong trà xanh.

Các lợi ích sức khỏe của trà xanh đã được nghiên cứu rất nhiều, và khi sự nhận thức của cộng đồng khoa học về các lợi ích tiềm năng của trà xanh gia tăng, thì số lượng các nghiên cứu mới cũng tăng lên.  Vào tháng 11 năm 2004, cơ sở dữ liệu của Thư Viện Y Khoa Hoa Kỳ (PubMed) đã có hơn 1000 nghiên cứu về trà xanh, với hơn 400 nghiên cứu được đăng tải vào năm 2004.  Những người uống trà xanh xem ra có ít nguy cơ bị một loạt các chứng bệnh, từ nhiễm khuẩn hoặc nhiễm virut nhẹ đến các bệnh mãn tính làm suy kiệt sức khỏe bao gồm bệnh tim mạch, ung thư, đột quỵ (tai biến mạch máu não) và bệnh loãng xương (osteoporosis).  Các nghiên cứu mới đây giúp chúng ta hiểu rõ hơn về cách thức trà xanh  Vào tháng 8 năm 2006, một nghiên cứu ở Châu Âu, được đăng trên Tạp Chí Dinh Dưỡng Lâm Sàng Châu Âu (European Journal of Clinical Nutrition), đã tìm thấy rằng trà là một chọn lựa có lợi cho sức khỏe hơn so với hầu như bất kỳ loại thức uống nào, bao gồm nước tinh khiết, bởi vì trà không chỉ có tác dụng tái bổ sung chất lỏng như nước, mà còn cung cấp một nguồn dồi dào các chất polyphenol có tác dụng bảo vệ chống lại bệnh tim.

Một nghiên cứu ở Nhật được đăng trên tạp chí JAMA (Journal of the American Medical Association) số ra tháng 9 năm 2006 cho thấy rằng uống trà xanh giúp hạ giảm nguy cơ tử vong từ mọi nguyên nhân, bao gồm bệnh tim mạch.

Tiến sĩ y khoa Shinichi Kuriyama của trường Đại Học Tohoku Khoa Chính Sách Công Cộng (Tohoku University School of Public Policy), ở Sendai, Nhật Bản, và các đồng nghiệp đã nghiên cứu mối liên hệ giữa việc tiêu thụ trà xanh và nguy cơ tử vong từ mọi nguyên nhân, bệnh tim mạch và bệnh ung thư. Nghiên cứu này, bắt đầu vào năm 1994, đã theo dõi 40 530 người thành niên, có độ tuổi từ 40 – 79, ở vùng đông bắc Nhật, kéo dài lên đến 11 năm.  Trong khu vực này, 80% dân số uống trà xanh với hơn một nửa tiêu thụ ít nhất 3 ly (tách, cốc) một ngày.

Bệnh tiểu đường

Trên thế giới có nhiều nghiên cứu khoa học về lợi hại của đường về sức khỏe con người. Theo các nghiên cứu này thì đường có liên quan từ tiểu đường đến Alzheimer. Có nhiều ý kiến ngược chiều lắm. Có vị tiến sỹ tên Lustig – University of California cho đường là chất độc hại. Ông cho rằng đường được tạo thành từ những phân tử glucose và fructose – là những chất độc hại cho sức khỏe.  Những tiến sỹ khác như ông John Sievenpiper thuộc bệnh viện St Michael Toronto và bà TS Phyllis Tanaka trưởng Hiệp hội kỹ nghệ thực phẩm Canada (Food and Consumer Products of Canada) đều nghi ngờ phương pháp của ông Lustig kết án đường là “yếu tố làm tăng tiểu đường trên thế giới”. Ông John Sievenpiper đề nghị nên cẩn thận khi nói fructose chịu trách nhiệm về vấn đề sức khỏe. Ông thêm rằng fructose không làm tăng năng lượng nhiều hơn bất cứ hình thức khác của carbohydrate như tinh bột và glucose. Hai TS này không đồng quan điểm vối ông ts Lustig khuyên nên tìm cách giúp người tiêu thụ ăn số lượng đường phù hợp với chế độ ăn uống lành mạnh là hay nhất. Nhưng ăn uống bao nhiêu đường là phù hợp?. Tuy nghành Y Tế Canada và chính phủ Hoa Kỳ không có khuyến cáo về lượng tiêu thụ đường trên nhãn hiệu thương mại thức phẩm, nhưng Hiệp hội Tim Mạch Hoa Kỳ cho biết nam giới không nên tiêu thụ quá 9 muỗng cá phê đường mỗi ngày và phụ nữ là 6 muỗng.

Trái Mướp Đắng (khổ qua) màu xanh có bề ngoài gồ ghề ngộ nghĩnh đã được ghi trên sáu con tem biểu tượng cho sáu loại cây thuốc thiên nhiên có dược tính trị bệnh cao mà Liên Hiệp Quốc phát hành vào năm 1980. Mướp đắng chứa đầy đủ các chất dinh dưỡng căn bản như nước, đạm, carbohydrat, béo, sinh tố và một số khoáng chất với tỷ lệ khác nhau. Mướp đắng được coi như có khả năng làm hạ đường huyết, hạ huyết áp, chữa ho, giảm đau nhức và sát trùng ngoài da. Trên thị trường hiện nay có bán trà khổ qua, được giới thiệu là có thể giúp ngủ ngon, đại tiện dễ dàng, mát gan, bổ mật, giải nhiệt, giải độc trong cơ thể và khi dùng thường xuyên sẽ ngừa được các biến chứng của bệnh tiểu đường, sỏi thận, mật....

Tập thể dục: Các hướng dẫn của Hiệp Hội Tim Hoa Kỳ (American Heart Association) đề xuất 2 tiếng rưỡi tập thể dục vận động tim mạch mỗi tuần, bác sĩ Steinbaum nói.  Tập thể dục có tác dụng làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim, đột quỵ (tai biến mạch máu não), bệnh tiểu đường (đái tháo đường), béo phì và các tình trạng bệnh lý khác.

Bệnh ung thư – ruột, phổi, ngực, tuyến tiền liệt, v.v…

Nói đến ung thư ai cũng đều khiếp sợ. Đây là một căn bệnh không hẳn nan y nhưng dù có chữa trị được cũng tốn kém rất nhiều thì giờ tiền bạc và sức khỏe một cách trầm trọng. Chúng ta thấy càng ngày con người chết nhiều về ung thư. Đây là yếu tố may rủi có tỷ lệ rất cao. Nhưng theo nhiều nghiên cứu khoa học thì chế độ ăn uống ảnh hưởng quan trọng không kém trong việc ngăn ngừa ung thư. Vì thế con người phải tìm cách ngăn ngừa căn bệnh này bằng cách sống khỏe mạnh và sự dinh dưỡng hợp lý. Có một số dưỡng chất đặc biệt quan trọng trong việc phòng bệnh ung thư. Người ta đã tổng kết sau 170 công trình nghiên cứu tại 17 quốc gia và đi đến kết luận những ai ăn uống nhiều rau quả đã tránh được bệnh ung thư hơn những người ăn ít rau quả.

Người ta thấy rằng các anti-oxydant chứa trong rau quả thì chất beta carotene được nghiên cứu kỹ càng nhất về khả năng phòng vệ của nó. Qua các cuộc thí nghiệm các nhà khoa học thấy rằng beta-carotene có vai trò tác động trực tiếp hủy hoại các khối u ác tính. Chất beta carotene còn giảm thiểu sự tăng trưởng các tế bào ung thư phổi. Vì thế nếu ta thiếu Beta carotene có thể gây ra ung thư phổi. Ung thư phổi có tỷ lệ phát bệnh cao nhất. Ngoài nhân tố hút thuốc dẫn đến ung thư phổi ra, nếu cơ thể thiếu beta carotene cũng có thể dẫn đến bệnh này. Để đề phòng ta nên nhiều khoai lang, cà rốt, cà chua, rau chân vịt, đu đủ, xoài, đậu nành, hạt đậu hướng dương, dưa chuột, v.v…

Thiếu protein có thể dẫn đến ung thư dạ dày.  Người Á châu thường mắc phải ung thư dạ dày hơn vì ta hay ăn quá mặn như khô cá mặn, mắm đủ loại, rau dưa muối trong đó có chứa nhiều chất nitrosamine gia tăng nguy cơ mắc ung thư dạ dày. Vì vậy để tránh nguy cơ ung thư này chúng ta nên ăn nhiều thức ăn chứa nhiều protein như tôm, cá biển, đậu nành, lòng đỏ trứng gà, thịt nạt (lượng ít vừa phải). Theo khuyến cáo của Tổ Chức Y Tế Thế Giới thì nhu cầu bổ xung muối trung bình hàng ngày là 6g/người/ngày. Do đó những người có thói quen ăn nhiều muối nên chỉnh lại.

Thiếu chất xơ có nguy cơ gây ung thư kết tràng và ruột. Những bữa ăn hằng ngày tỉ lệ thực phẩm giàu chất béo và protein thì lượng chất xơ càng thấp đi. Thực phẩm giàu chất béo cao sau khi phân giải trong cơ thể sẽ sinh ra nhiều chất gây ung thư. Trong trường hợp thiếu chất xơ, những chất gây ung thư sẽ lưu lại lâu trong niêm mạc kết tràng, từ đó dẫn đến ung thư kết tràng. Ở phương tây chính phủ thường khuyến cáo người dân nên ăn 500 g rau quả mỗi ngày thì tỷ lệ bệnh giảm đáng kể. Khi vào ruột chất xơ kích thích nhu động ruột co bóp, giúp phòng táo bón, tống xuất các chất gây ung thư và vi khuẩn có hại ra ngoài. Ngoài ra chất xơ cũng ngăn cản hấp thu các chất béo độc hại.

Thiếu vitamine D có thể đưa tới ung thư ngực/tuyến sữa. Nhiều nghiên cứu cho thấy hàm lượng vitamine D trong cơ thể của người ung thư ngực thường khá thấp. Ta nên ăn nhiều thực phẩm có chứa nhiều vitamine D như cá, thịt bò (lượng vừa phải), lòng đỏ trứng gà và tắm nắng.

Hành hẹ củ kiệu và tỏi – đều có đủ các hoạt chất mang đặc tính cản trở ung thư. Thí nghiệm trên các loài vật người ta thấy các hoạt chất này đều vô hiệu hóa các tác nhân gây ung thư dạ dày, phổi, đường ruột và gan. Ở Đức các nhà nghiên cứu đã phát hiện ajoene có trong tỏi được xem là độc tố với những tế bào ác tính.

Đậu nành – được coi như siêu thực phẩm vì nó có khả năng ngăn ngừa ung thư ngực. Xem cái link sau đây để biết thêm về lợi ích đậu nành: http://www.chshoangdieu.us/pdfFiles/Soya_Health.pdf

Vì vậy để đề phòng chống bệnh ung thư người ta nên ăn nhiều rau quả sống là tốt nhất. Nếu có qua chế biến cũng nên không nấu chín quá vì như thế sẽ phân hủy các hợp chất có ích trong việc bảo vệ cơ thể trước đại họa ung thư.

Căng thẳng (stress) – căn bệnh thời đại này làm đảo lộn cơ thể và cuộc sống con người. Căng thẳng trong gia đình, trong công việc, cải cọ với hàng xóm, v.v….Lo âu cũng là một loại căng thẳng. Bệnh nhân có cảm giác lo sợ rất mạnh, kèm theo nhiều thay đổi về tâm trạng về sự suy nghĩ và về các hành vi của mình. Nếu không được điều trị, bệnh trở nên trầm trọng và gây khó khăn cho đời sống. Bệnh nhân sẽ liên tục bị những cơn hoảng sợ ám ảnh, hành hạ, có những ý nghĩ không hợp lý, những hành vi kỳ quặc, những cơn ác mộng, hồi tưởng cũng như nhiều dấu hiệu thể chất đáng ngại. Cơn hoảng sợ có thể đi đôi với nhiều bệnh cấp tính như cơn đau tim, cơn suyễn, cơn kinh phong, giảm đường huyết hoặc cường chức năng tuyến giáp... Trong đời sống văn minh thời nay với nền kinh tế thị trường cạnh tranh dữ dội cộng với nhu cầu vật chất gia tăng không ngừng buộc người nhân công  phải làm việc cực nhọc hơn với nhiều căng thẳng hơn. Nhưng dựa theo những nhân chứng dưới đây chúng tôi nghĩ rằng sự căng thẳng tột độ cộng với chế độ ăn uống kém lành mạnh bất thường và thiếu thì giờ để tập thể dục làm đảo lộn sự tuần hoàn của cơ thể, là yếu tố quan trọng hàng đầu đưa đến nguy cơ ung thư.

Một anh đồng nghiệp tên Yvan Frechette, chức vụ sếp trung cấp (Regional Sale Manager ) khoảng 31 tuổi có gia đình và một con nhỏ. Tôi làm việc chung với anh trên vài dự án thầu 15 năm về trước. Dưới anh có khoảng 20 nhân viên về sale managers. Anh là một thanh niên trẻ đầy nghị lực và đầy tham vọng. Anh làm việc ăn uống bất thường và bất kể giờ giấc. Hình như đời sống cá nhân anh lúc nào cũng căng thẳng cực độ. Nhiều khi anh điện thoại về nhà chúng tôi ban đêm để hỏi vài chi tiết về việc làm. Anh có nhiều nhân viên dưới quyền nên cũng có nhiều vấn đề nhân dụng phải giải quyết. Năm sáu năm sau tôi thuyên chuyển nhiều khâu khác nhau nên không để ý về anh nữa. Bất ngờ một hôm hãng cho biết là anh đã ra người thiên cổ ở cái tuổi 36 vì ung thư bao tử. Hiện nay chưa có bằng chứng chính xác khẳng mối liên hệ giữa căng thẳng và ung thư. Một anh hàng xóm tên Dany Laurenzen, là viên chức trung cấp về IT (Head of IT department), làm cùng hãng điện thoại với tôi. Anh Dany hơn tôi 5 tuổi. Cách đây 10 năm hãng điện thoại chúng tôi bán IT department cho một công ty cố vấn về IT (CGI). Anh có 16 nhân viên chuyên môn IT (IT specialists) khi còn ở hãng cũ, anh qua hãng mới phải lãnh thêm 6 nhân viên nữa. Vị chi là 25. Mỗi sáng lúc 7 giờ anh và tôi cùng bắt xe bus đi làm. Thông thường tôi về đến nhà lúc 5 giờ chiều. Anh Dany chưa bao giờ về đến nhà trước 7 giờ tối. Nay làm hãng mới anh cho biết trách nhiệm quản trị nhiều hơn và nhân viên cũng đông hơn. Vì thế anh ăn uống bất thường vì có quá nhiều buổi họp và nhiều vấn đề về nhân lực phải giải quyết hơn xưa. Mức độ stress vượt lên tột điểm và hầu như liên tục hằng ngày. Ba năm sau anh bị đưa vào nhà thương để phẩu thuật về lở loái bao tử (stomach ulcer). Từ đó anh đệ đơn từ chức để dưỡng bệnh. Sau đó anh tìm một việc tay chân hoàn toàn không có trách nhiệm, nhất định không dùng đầu óc và chỉ hưởng 1 phần ba số lương lúc trước. Có lần tôi trò chuyện với anh trước cổng nhà, anh cho biết bệnh tình và đồng thời có nói thêm “khi lúc hiện chức chúng ta hy sinh cả cuộc sống riêng tư gia đình để cống hiến cho công việc. Khi mình bị chuyện chi hay chết đi không ai màn xỉa đến ta “You dedicated so much for the company. When you get sick or die nobody cares about you. You have to take care yourself…”. Câu nói này thật quí giá vô cùng vì nó nhắc nhở chúng ta hãy luôn nghĩ đến sức khỏe mình trước khi nghĩ đến công việc…

Các món rau ngót, thì là, giá đỗ, trai sò... có thể giúp bạn không bị stress tấn công trong điều kiện làm việc căng thẳng, bận rộn. Một chế độ ăn uống phù hợp sẽ bù thêm cho cơ thể những chất bị tiêu hao nhiều trong trạng thái stress (vitamin C, B, Mg, Zn), giúp bạn thoát khỏi trạng thái mệt mỏi. Vì vậy, những người có cuộc sống căng thẳng, bận rộn... nên ăn thực phẩm chứa các chất này.

Tuyến tiền liệt – Ăn uống nhiều đồ ngọt, ăn nhiều thịt đỏ hay thực phẩm chiên chứa nhiều cholesterol và chất nitrosamine có thể làm tăng rủi ro mắc bệnh ung thư tuyến tụy. Một nghiên mới đây cho thấy nam giới uống 300ml (khoảng 1 lon) nước ngọt mỗi ngày làm tăng 40% nguy cơ mắc bệnh ung thư tiền liệt tuyến so với những người không dùng đồ uống này. Các chuyên gia cho rằng, nguyên nhân là do đường trong nước ngọt kích hoạt giải phóng nội tiết insulin là tác nhân làm phát triển các khối u. Các nhà khoa học Thụy Điển đã theo dõi sức khỏe của hơn 8 000 đàn ông tuổi từ 45 đến 73 trong 15 năm và so sánh thói quen ăn uống của những người đàn ông đã được chẩn đoán mắc bệnh ung thư tuyến tiền liệt với những người không mắc bệnh. Kết quả cho thấy có mối liên hệ rõ ràng giữa nước ngọt và bệnh ung thư tuyến tiền liệt. Các nhà nghiên cứu từ Đại học Ilinois vừa công bố kết quả nghiên cứu cho thấy: Ăn đậu nành cùng với cà chua có tác dụng phòng ngừa ung thư tiền liệt tuyến tốt hơn khi ăn các thực phẩm trên một mình. TS. Alpna Tyagi và TS. Chapla cho biết: Chất chiết xuất từ hạt nho là tổng hợp phức tạp của nhiều polyphenol, việc trích ly B2G2 từ hạt nho rất tốn kém và mất nhiều thời gian. Do vậy, nhóm nghiên cứu đã tổng hợp B2G2 ở phòng thí nghiệm và đã tạo ra B2G2 có cơ chế hoạt động tương tự và mức độ công hiệu như B2G2 chiết xuất từ hạt nho. Resveratrol, một hợp chất được tìm thấy phổ biến trong vỏ nho và rượu vang đỏ, đã được chứng minh là có tác dụng có lợi trên sức khỏe con người, bao gồm cả sức khỏe tim mạch và phòng ngừa đột quỵ. Mới đây một nhà nghiên cứu thuộc trường Đại học Missouri đã phát hiện ra rằng hợp chất này có thể làm cho tuyến tiền liệt các tế bào khối u nhạy cảm hơn với xạ trị, tăng cơ hội hồi phục hoàn toàn từ tất cả các loại bệnh ung thư tuyến tiền liệt, bao gồm các khối u tích cực. Thí nghiệm cho thấy B2G2 tổng hợp khiến tế bào ung thư tiền liệt tuyến chết giống như cơ chế gây chết tế bào theo chương trình (apoptosis) nhưng không làm tổn hại tế bào lành. Trích ly và tổng hợp B2G2 là bước tiến quan trọng. Những công trình tiếp theo ở phòng thí nghiệm là tìm hiểu thêm cơ chế tác động của B2G2 để có thể thử nghiệm tiền lâm sàng và lâm sàng trong tương lai.

Yếu thận - Trong cơ thể con người, thận gồm có hai quả hình dáng giống như hạt đậu, to bằng nắm tay, nằm ở giữa lưng, phía dưới của xương sườn. Thận có nhiệm vụ loại bỏ những chất thải độc hại đối với cơ thể, duy trì sự cân bằng của nước, đảm bảo mức độ ổn định của các khoáng chất cần thiết như calcium… Tất cả những chức năng cần thiết đối với cơ thể này đều do hai quả thận đảm nhận. Rất nhiều nguyên nhân khiến thận bị bệnh, đó có thể là do con người dùng quá nhiều loại thuốc trị bệnh khiến thận phải bài tiết nhiều hơn, do một số bệnh nhiễm khuẩn ảnh hưởng đến thận, do các bệnh như tăng huyết áp, tiểu đường… Bệnh nhân thường bị đau vùng hông lưng, sát gần xương sườn, có thể kèm theo sốt. Nếu bị sỏi thận, cơn đau sẽ rất dữ dội, từ sau lưng lan xuống bộ phận sinh dục. Sự thay đổi màu sắc và độ trong của nước tiểu cũng là một biểu hiện của bệnh thận. Bình thường, nước tiểu trong, có màu vàng từ nhạt như nước chè loãng. Còn ở bệnh nhân mắc bệnh thận, nước tiểu thường bị đục hoặc có màu thẫm hơn bình thường. Một nhóm các nhà nghiên cứu thuộc Đại học Johns Hopkins, phát hiện ra rằng những người bị bệnh thận thường có chế độ ăn uống có chất lượng xấu (chủ yếu là các loại thịt chế biến, các loại thịt đỏ, lượng natri cao, ít trái cây, ít các loại hạt, đậu, ngũ cốc nguyên hạt...).

Các nhà nghiên cứu thấy rằng chỉ một phần trăm của những người có chế độ ăn uống lành mạnh là có phát hiện lượng protein trong nước tiểu- một dấu hiệu sớm của tổn thương thận. Mặt khác 13% những người có một trong 3 yếu tố không lành mạnh như: béo phì, hút thuốc và chế độ ăn uống xấu có phát triển protein trong nước tiểu.

Đối với những người thận yếu thì chế độ dinh dưỡng đầy đủ để đảm bảo cho quá trình phát triển của sức khỏe cả về thể lực và trí lực đều rất cần thiết. Ớt đỏ giúp phá vỡ các chất thải trong máu, do đó rất tốt cho những người bị bệnh thận. Ớt đỏ làm tăng thêm hương vị của món ăn dù đó là món nướng, rang, nấu chín … Thức ăn cho người thận như cá hồi (salmon), cá thu, sò điệp cung cấp protein, cystine, tryptophan và isoleucine, phốt pho, magie và kali, những axid béo không bão hoà Omega-3 giúp chống lại bệnh tim mạch và thận hư. Là loại thức ăn tốt cho đàn ông trong các tường hợp thận yếu, thận hư. Cải broccoli và choux fleur/súp lơ rất giàu chất indoles, glucosinolates và thiocyanates giúp tống khứ các chất độc trong cơ thể, giúp thận khỏe mạnh hơn. Chất Alinolenic một loại acid béo tự nhiên của Omega 3 trong thực vật có tác dụng nâng cao sức khoẻ của thận.

Ai cũng biết các thức ăn truyền thống và ăn uống đúng cách là thể hiện tính văn hóa của dân tộc. Nhưng thiết nghĩ cái khổ nhứt của người già là ăn uống không được tự do thoải mái làm cho cuộc đời giảm bớt thú vị hào hứng. Ngoài cách ăn uống ít lại còn bị hạn chế, cấm đoán nhiều thứ quá làm mất tự do mà chúng ta đang sống trên đất nước tự do văn minh nhất thế giới. Da gà, da vịt, da heo quay béo ngậy, ngon ơi là ngon lại bảo mấy ông bà già cố gắng kiêng cử để tránh bị mỡ tích tụ trong máu. Các loại tôm cua, nhất là tôm hùm nữa được thết đãi thịnh soạn trong các yến tiệc mà bắt các cụ nhìn lơ thì tội nghiệp các cụ lớn tuổi quá, sống chẳng còn bao lâu nữa mà bắt nhịn các món ngon hấp dẫn này, có cụ nói chết còn sướng hơn. Thế nhưng nếu chúng ta tập thể dục, chơi thể thao tích cực và thường xuyên, chúng ta sẽ hoá giải một phần nào sự lo lắng đó.

Như chúng ta biết cái khoái đầu tiên là ăn được ngủ được là tiên, không ăn không ngủ như tiền vứt đi. Ăn và ngủ đi đôi với nhau. Khi ta có tuổi sẽ có nhiều thì giờ nghỉ ngơi hơn hồi còn trẻ, dù ăn ngủ ít, nhưng phải có chế độ ăn uống bổ dưỡng, cung cấp đủ calories cho cơ thể với điều kiện tiên quyết là phải đảm bảo an toàn cho sức khỏe nên ăn uống kiêng cử tùm lum và ngủ cũng phải có giờ giấc đàng hoàng...Cái khoái thứ nhì của người lớn tuổi là tập thể dục hay chơi thể thao thường xuyên. Cái khoái thứ ba là được đi đây đó càng nhiều càng tốt như làm chậm lại tuổi già, yêu đời hơn và đi một ngày đàng học được một sàng khôn…

Trong lối sống lạc quan thì cười được coi là tiêu chuẩn quan trọng cho sức khỏe, cười không chỉ ở tuổi tác mà là tâm thái. Cười đặc biệt tốt cho đường hô hấp và đường tiêu hóa. Cười tránh được nhiều bệnh như đau lưng, viêm khớp, ung thư dạ dầy và ruột, táo bón vì khi cười sự tuần hoàn phát triển.

Hy vọng những tài liệu của bài sẽ đóng góp phần nào hữu hiệu cho mọi người về việc lưu ý và đề phòng những cơn bệnh thời đại hiểm nghèo. Người có tuổi cần xem trọng sức khỏe là trung tâm, có sức khỏe là có tất cả. Trong sinh hoạt hằng ngày cần thoáng một chút, cố gắng tranh thủ thời gian tập thể dục, bao dung với mọi người, lấy việc giúp người làm vui, hài lòng với cuộc sống hiện có, để ý ăn uống lành mạnh như sau:

-        Nhớ uống sữa 1 % chất béo, ăn yogurt dừa, phó mát,

-        Tránh các loại nước ngọt, nước giải khát. Nếu thèm nước ngọt quá thì thỉnh thoảng dùng nước ép trái cây orange, tomatoe, cranberry hay apple juice, v.v…

-        Ăn trái cây đều đặn – đu đủ, trái dâu, chuối, cam, blueberry, kiwi, xoài, táo,

-        Thêm dừa vào thức ăn như chè, bớt đường, dầu dừa,

-        Cố gắng làm bớt căng thẳng trí óc, tham gia sinh hoạt cộng đồng hay làm việc từ thiện để tự tạo niềm vui cho mình,

-        Ăn ít thịt đỏ, thay thế bằng thịt trắng như gà, trứng gà và cá,

-        Ăn nhiều rau quả đủ loại,

-        Để ngừa bệnh tim mạch không gì tốt hơn là giảm ăn dầu mỡ lại, ăn bớt thịt đỏ, bớt mặn, bớt đường và thay thế bằng dầu canola, dầu dừa hay dầu đậu nành, v.v…

-        Cần bớt uống rượu, bỏ thuốc hút và

-        Nhất là siêng năng tập thể dục. Tuổi về hưu là tiếng chuông cảnh báo thời gian trên cõi đời này của chúng ta còn mỏng lắm, đó là những năm tháng cuối của đời người. Nếu chúng ta biết lo xa, nghĩa là chúng ta phải năng tập thể dục thường xuyên coi như là nhu cầu ăn và ngủ. Nếu ta còn sức và còn đam mê chơi thể thao nên chơi các môn thể thao nhẹ cũng rất tốt cho tuổi già vừa giải trí vừa tăng cường sức khỏe. Nhờ có tập thể dục mà chúng ta bảo vệ thời gian qúy giá đó bằng cách làm chậm lại sự lão hóa, duy trì tốt sức khỏe, ngăn chặn nhiều chứng bệnh nguy hiểm…

Hôm thứ bảy 15 tháng 3 năm 2014 chúng tôi đi dự Party gây quỹ giúp thương phế binh tại VN của hội cựu Quân Nhân QLVNCH vùng Montreal với các ca sỹ đến từ Hoa Kỳ như Nguyên Khang, Y Phương, Vân Anh và Carol Kim với sự chủ tọa của cựu TT Lê Minh Đảo. Đa số các sỹ quan QLVNCH đang ở cái tuổi từ trên 60. Nói đúng ra là ông già bà già cả. Nhiều màn ca nhạc đơn ca và ca hợp xướng với các vị phu nhân mặc áo dài vàng nhạt với ba xọc đỏ lã lướt rất dễ thương. Trong màn hợp xướng tôi để ý một phu nhân tướng tá vừa vặn không cao không không thấp, trông còn phong độ lắm. Khi ca xong bài chào quốc kỳ, bà xuống ngồi cùng bàn với cựu TT Lê Minh Đảo. Tôi thắc mắc và ngạc nhiên rồi hỏi thăm chị họ ngồi chung bàn tiệc biết rõ về bà vì tò mò. Chị cho biết bà vừa được 80 tuổi. Chúng tôi rất ngạc nhiên vì ở cái tuổi này người ta đã lụm khụm sống lây lất trong các trại dưỡng lão như tôi đã từng thấy. Bà hay làm thiện nguyện, tham gia công tác cộng đồng rất nhiều. Bà sống vui vẻ với gia đình, con cháu yêu thương kính trọng hết mực. Bà ăn uống chừng mực, ăn ít thịt và ăn rau quả nhiều. Bà siêng năng tập yoga thường xuyên và nhất là tuy bà ở cái tuổi 80 nhưng bà khỏe hơn người 70.

Như thế bí quyết sống lâu sống khỏe không phải đâu xa mà ngay trong tầm tay mỗi người, do ta quyết định…

Nguyễn Hồng Phúc - sưu tầm & nghiên cứu

Tham khảo:

[1] http://www.ykhoanet.com/yhocphothong/taimuihong/17_001.htm

[2] Tuần Tin Montreal – số phát hành ngày 7-09-2012 – Solitaire – Đột phá mới trong điều trị đột quỵ. (7montreal7@gmail.com)

[3] YKhoanet.com

[4] http://www.vnfa.com/a0yk/ot_yk72.html

[5] http://tienliettuyen.com/thuc-pham-phong-chua-benh-tien-liet-tuyen/uong-tra-xanh-uc-che-ung-thu-tien-liet-tuyen.html

[6] http://www.thaythuoccuaban.vn/vi-VN/benhthan/62/289/nguyen-nhan-benh-than.aspx

[7] Phụ lục về Đột quỵ - Các điều trị khẩn cấp và dài hạn:

1.              Trong các chứng tai biến về não, việc chờ đợi người có chuyên môn cũng như việc di chuyển, xê dịch người bệnh có thể làm trầm trọng thêm tình trạng xuất huyết hoặc tốn kém thời gian làm cho phần não thiếu dưỡng khí bị tổn thương không thể hồi phục được.  Do đó, việc xử lý cấp cứu kịp thời có ý nghĩa quan trọng trong việc phục hồi hoàn toàn tình trạng của người bệnh sau nầy.  Phương pháp sau đây được phổ biến theo kinh nghiệm của ông Ha bu Jing, một Bác sĩ người Trung quốc.  Đặc điểm của phương pháp là đơn giản, dễ nhớ, dễ làm, không bao gồm những phương huyệt phức tạp hoặc dụng cụ chuyên môn gì để mọi người đều có thể thực hành được ở bất cứ nơi đâu.  Theo phương pháp nầy, mỗi khi nhận ra một người đang có dấu hiệu đột quỵ, dù người đó đang còn ngồi, đứng hay đã quỵ xuống, đã hôn mê hay còn ý thức, người bên cạnh hãy bình tĩnh và thực hành lần lượt các bước sau đây trước khi chuyển họ đến cơ sở chuyên môn cần thiết:

·               Đặt bệnh nhân nằm xuống nhẹ nhàng.  Tránh tối đa việc xê dịch người bệnh để không làm trầm trọng thêm tình trạng xuất huyết.

·               Tìm ngay một cây kim khâu.  Hơ đầu kim vào lửa để sát trùng.

·               Lần lượt chích lễ 10 đầu ngón tay của người bệnh.  Dùng bàn tay trái giữ lấy  lóng  cuối chỗ gần đầu ngón tay  của người bệnh, dùng 3 ngón tay cái, trỏ và giữa của bàn tay phải cầm kim chích nhanh vào chỗ cao nhất của đầu ngón tay.  Rút kim ra và nặn nhẹ từ chỗ đã chích ra một hay hai giọt máu.  Những đầu ngón tay là vị trí của Thập tuyên huyệt, nơi tập trung nhiều đầu dây thần kinh rất nhạy cảm.  Theo thuyết phản xạ thần kinh cũng như thuyết toàn đồ, đầu ngón tay tương ứng với phần đầu của cơ thể và đỉnh nhọn của ngón tay ứng với huyệt Bách hội ở đỉnh đầu.  Ngoài ra, động tác chích lễ lại có tính “tả” và kích thích rất mạnh.   Do đó, có thể nói chích lể các đầu ngón tay là biện pháp đặc hiệu để kích thích tĩnh thần và khu phong hoá ứ ở khu vực đầu cũng như nảo bộ.  Động tác nầy vừa có thể ngăn chận hoặc phục hồi não từ tình trạng hôn mê lại vừa có thể loại bỏ tức thời yếu tố “phong”, nguyên nhân trực tiếp gây ra tai biến.  Mặt khác, tác động vào các đầu ngón tay cũng là gián tiếp tác động vào huyệt Bách hội nên có ý nghĩa kích hoạt sự thăng giáng cúa các đường kinh  dẫn đến thông kinh hoạt lạc, tiêu trệ hoá ứ, giúp giải quyết việc ứ huyết và điều hoà kinh khí toàn thân.

·               Đợi vài phút sau người bệnh sẽ tĩnh lại.

·               Nếu miệng hoặc mắt người bệnh còn méo lệch sang một bên hãy dùng ngón tay cái và ngón tay trỏ của 2 bàn tay vuốt cùng lúc cả 2 vành tay của người bệnh.  Vuốt từ trên xuống dưới. Vuốt nhẹ và vuốt liên tục nhiều lần cho đến khi 2 vành tay hồng đỏ lên..

·               Dùng bàn tay trái bóp nhẹ vào phần trên của vành tai người bệnh và chích vào chỗ cao nhất của vành tai (huyệt Nhĩ tiêm).  Nặn ra một vài giọt máu.

Đến đây chúng ta có thể an tâm chuyển người bệnh đến cơ sở chuyên môn để được kiếm soát và chăm sóc các bước tiếp theo cho việc ổn định sức khoẻ lâu dài.  Hầu hết các trường hợp tai biến não được xử lý cấp cứu kịp thời theo phương pháp nầy đều trở lại bình thường.  Vấn đề còn lại là tuân thủ một chế độ sinh hoạt, ăn uống và luyện tập hợp lý để tăng cường sức đề kháng và kiểm soát các yếu tố nguy cơ có thể gây ra đột quỵ như cao huyết áp, cholesterol máu cao, béo phì, tiểu đường . .

2.              Trên thị trường hiện nay mới xuất hiện sản phẩm Nattospes, ở bắc Mỹ tên Natto K. rất hệu quà trong hỗ trợ điều trị và phòng ngừa bệnh đột quỵ và các di chứng của nó. Nattospes được giới chuyên khoa và bệnh nhân đánh giá là một phương pháp phòng ngừa, hỗ trợ và điều trị bệnh quỵ rất tốt.Đây là sản phẩm có thành phần Nattokinase, được chiết xuất từ đậu tương lên men theo phương pháp truyền thống của Nhật Bản. Nattokinase là loại enzyme duy nhất trong tự nhiên có tác dụng làm tiêu hủy sợi huyết Fibrin, tiêu cục máu đông – tác nhân cơ bản của sự đột quỵ.  Nattospes có khả năng tiêu hủy  sợi huyết mạnh gấp 4 lần Plasmin, nhờ vậy giảm thiểu được các điều kiện  gây ra huyết khối, các tai biến về mạch máu não, tim như tăng huyết áp, thiểu năng tuần hoàn não và mạch vành… Nattospes có thể được dùng trước để phòng ngừa, trong hỗ trợ điều trị lâu dài sau khi xuất hiện cơn đột quỵ vừa nhằm phục hồi các di chứng tai biến tiếp theo như liệt, méo miệng, nói ngọng…

3.            Hiện nay trong Cộng đồng người Việt chúng ta (trên toàn thế giới) có khá nhiều người mắc phải “tai biến mạch máu não”  đưa đến đột quỵ, bất toại, và có người còn mất cả mạng sống. Gần đây nhất là trường hợp tài tử Ðơn Dương ở Mỹ và gần hơn nữa là nguyên Chủ bút Hồ Ông của Văn Nghệ tuần báo (đang phải ngồi xe lăn), phu quân của nữ sĩ Lệ Hằng cũng bị tương tự... Sau đây là toa thuốc của cụ Ái Miêu, Sydney:

 Thuốc chống tai biến (xin làm liền kẻo trễ):

a.                Hạnh nhân:          10g

b.               Chi tử:                  10g

c.                Ðào nhân:            10g

d.               Nếp:                     10 hột

e.               Tiêu:                      10 hột

f.                Lòng trắng trứng gà: 1 quả

  *Cách làm: Tất cả đâm nhuyễn, trộn đều, tối đi ngủ trộn thêm lòng trắng trứng gà:

-Nam đắp lòng bàn chân trái -Nữ đắp lòng bàn chân phải. (lấy vải bó lại cho khỏi rớt).

Ðắp ngủ qua đêm, nếu ra màu xanh Cửu Long (xanh biển) là bệnh hết. Chú ý: Chỉ đắp một lần trong đời.

 *Lưu ý:

-Nếu tai biến giật méo miệng, lưỡi co rút không nói chuyện được, thì lấy kim châm hai dái tai (dưới lỗ tai), nặn máu ra liền sẽ trở lại bình thường.

-Nếu bị tai biến xụi chân tay thì lấy kim châm mười đầu ngón tay, nặn máu ra liền và kịp thời sẽ trở lại bình thường.

Bạn nên truyền bản thuốc này cho người khác để làm phước. Ở Việt Nam quý vị có thể đến mua tại tiệm thuốc Bắc: Hải Thượng Lãng Ông, Chợ Lớn.

4.              Điều trị trong nhà thương - một cuộc nghiên cứu ở Phần Lan được phổ biến hôm 20 tháng 2 năm 2013cho thấy rằng âm nhạc giúp các bệnh nhân đột quị sớm bình phục, vì khi nghe những nhạc khúc mà họ ưa thích mỗi ngày bộ óc của họ được bồi dưỡng.

Ngoài ra, những bệnh nhân nghe nhạc vài giờ mỗi ngày sau khi trải qua một cơn đột quị thì cũng cải thiện trí nhớ của họ về ngôn ngữ và có trạng thái tâm thần thư giãn hơn, so với những bệnh nhân không nghe nhạc hoặc chỉ nghe đọc sách thu thanh (audio book) thay vì nghe nhạc, theo lời các nhà nghiên cứu.

Phương pháp trị liệu bằng âm nhạc từ lâu đã được dùng trong một số cách chữa bệnh, nhưng cuộc nghiên cứu được đăng trong đặc san BRAIN (Óc), do Đại Học Oxford ở Anh Quốc xuất bản, là lần đầu tiên cho thấy rõ hiệu ứng của âm nhạc đối với người nghe, toán nghiên cứu nói thêm.

“Những kết quả tìm thấy này chứng tỏ lần đầu tiên rằng nghe nhạc trong thời gian sớm sau khi bị đột quị có thể giúp tăng cường sự hồi phục khả năng nhận thức và tránh rơi vào tâm trạng buồn bã,” các nhà nghiên cứu viết trong phúc trình.

Cuộc nghiên cứu trên đây gồm có 60 người mới trải qua một cơn đột quị tại động mạch não ở phía bên trái hoặc bên phải của bộ óc. Đây là loại đột quị thông thường nhất và có thể ảnh hưởng tới khả năng vận động thể chất, khả năng nói, và một loạt những chức năng nhận thức khác.

Những người tham gia được chia thành ba nhóm:

* nhóm thứ 1 hàng ngày được nghe những bản nhạc mà họ ưa thích ít nhất hai tiếng đồng hồ,

* nhóm thứ 2 được nghe những sách thu thanh;

* nhóm thứ ba không nghe nhạc hoạc sách thu thanh. Đồng thời, tất cả những người này cũng nhận được sự điều trị phục hồi hậu đột quị theo tiêu chuẩn Ba tháng sau khi xẩy ra đột quị, những người được nghe nhạc cho thấy họ cải thiện được 60% trí nhớ thuộc về lời nói, so với 18% cải thiện nơi những người được nghe sách thu thanh, và 29% nơi những người không được nghe cả hai thứ đó.

Khả năng tập trung chú ý cũng cải thiện 17% nơi những người nghe nhạc, theo lời ông Teppo Sarkamo, một nhà tâm lý học thuộc Ngành Nghiên Cứu Óc Nhận Thức tại Đại Học Helsinki, người cầm đầu toán nghiên cứu.

Ông nói trong một cuộc phỏng vấn: “Chúng tôi không thể giải thích điều gì xẩy ra trong óc, nhưng căn cứ vào những cuộc nghiên cứu trước đây và vào lý thuyết, sự nghe nhạc có thể kích động những vùng trong óc trong khi chúng đang hồi phục.”

Âm nhạc cũng có thể kích động một số cơ năng khác giúp sửa chữa và làm hồi sinh những mạng lưới thần kinh của bộ óc sau cơn đột quị, theo lời ông Sarkano.

Ông nói rằng cần thi hành thêm những cuộc nghiên cứu qui mô để tìm hiểu những gì thực sự diễn biến; nhưng những điều tìm thấy này chứng tỏ rằng âm nhạc có thể ban cho chúng ta.

5.    Thiết bị khôi phục dòng chảy Solitaire dùng để loại bỏ các huyết khối, có tiềm năng gây đột quỵ khỏi các động mạch não có thể đem hy vọng mới cho những người có nguy cơ mắc phải căn bệnh hiểm nghèo này.  Solitaire có thiết kế hình ống và có thể tự mở rộng khi vào trong động mạch. Một khi đã được đưa vào động mạch bị tắc nghẽn, thiết bị sẽ ép và giữ chặt các cục máu. Sau đó các huyết khối sẽ bị loại bỏ bằng cách làm thông trở lại phần mạch máu bị tắc nghẽn trước đó. Kết quả thử nghiệm lâm sàng đối với Solitaire, đăng trên tạp chí y học Lancet, cho thấy thiết bị này giúp làm thông trở lại các đoạn mạch bị tắc mà không gây ra triệu chứng xuất huyết trong hoặc ngoài não bộ trên 61% bệnh nhân được điều trị. Hãng tin BBC Anh quốc cho biết ở những cuộc thử nghiệm đầu tiên trên 113 bệnh nhân đột quỵ thì 58% bệnh nhân đã cải thiện chức năng não bộ sau 3 tháng, so với chỉ 33% ở nhóm dùng vòng xoắn kim loại (coils) hiện hành, đồng thời tỷ lệ tử vong cũng giảm đi. T.S Jeffrey Saver thuộc viện Đại Học California USA khẳng định: “thiết bị mới này có thể làm thông trở lại từ 70-90% các động mạch bị tắc”. Ngoài ra Solitaire đã được Cục Quản lý Dược phẩm Mỹ FDA cấp phép lưu hành cũng có thể được dùng cho những bệnh nhân không thể uống thuốc làm tan huyết khối. (Theo Tuần Tin Montreal số phát hành ngày Sept 7, 2012 – 7montreal7@gmail.com)

[8]  Phụ Lục về chữa trị bệnh loãng xương – theo Popular Science

Trong tương lai không xa bệnh loãng xương sẽ được đều trị một các hiệu quả nhờ tế bào gốc của mô mỡ của chính bệnh nhân. Các khoa học gia Bỉ thuộc đại học Saint Luc of Brussels (ULB) đã phát triển một kỹ thuật cho phép tái tạo xương từ tế bào mỡ. Đây là lần đầu tiên trên thế giới các nhà nghiên cứu Bỉ tạo ra cuộc cách mạng y học trong việc chống gãy xương do hậu quả của các bệnh loãng xương hay ung thư xương gây ra. Các nhà nghiên cứu tập trung vào tế bào mỡ hơn là tủy xương. Vì nó hàm chứa nhiều hơn 500 lần/gr so với mô tủy. Ngoài ra theo TS Denis Dufrane của trung tâm ULB cho biết thêm tế bào mỡ cũng sinh sôi nhanh hơn và hiệu quả hơn tế bào tủy xương. Kỹ thuật trên tạo niềm hy vọng cho bệnh nhân mắc các chứng bệnh về xương không thể chữa được, đặc biệt trẻ em mắc bệnh ung thư xương. Đến nay các nhà nghiên cứu đã dùng biện pháp này để điều trị cho 11 bệnh nhân mắc bệnh loãng xương tự phát và thoát đĩa đệm. Sau vài tháng xương đều phát triển trong cơ thể các bệnh nhân. Trong giai đoạn lâm sàng trung tâm ULB sẽ làm thí nghiệm cho 200 đến 300 bệnh nhân. Đây là phương pháp có thể áp dụng dễ dàng rộng rãi và hiệu quả cao hơn so với phương pháp tái tạo xương hiện nay. Trong nhiều năm qua để điều trị gãy xương các BS thường lấy tế bào gốc từ tủy xương rồi tiêm trở lại cơ thể. Phương pháp này có nhiều rủi ro và mang lại ít hiệu quả cho bệnh nhân. Kỹ thuật mới của ULB là chỉ cần lấy một kim nhỏ để lấy mô mỡ. Tế bào gốc sau đó được tách ra và được biến đổi thành tế bào xương trong phòng thí nghiệm. Mô xương được tái tạo làm tăng trưởng cơ hội thành hình xương sau khi được cấy ghép vào cơ thể bệnh nhân.